Κύκλος Ομιλιών: Ρήγας Βελεστινλής, Η επικαιρότητα του οράματός του 220 χρόνια μετά

Τι σημαίνει «κύκλος», ποιος είναι ο Ρήγας και γιατί επιλέχθηκε η Βιέννη ως σημείο δράσης και αναφοράς; Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: Ένας «κύκλος» απαρτίζεται από άτομα τα οποία έχουν κοινά σημεία και χαρακτηριστικά. Το όνομα του Ρήγα βρίσκεται μπροστά σε ένα σύνολο εκδόσεων και δράσεων, και η Βιέννη είναι το πλέον ιδανικό μέρος για την ανάπτυξη μιας συμπαγούς ελληνικής παροικίας, με ταυτόχρονη ανάπτυξη της «πνευματικότητάς» της.

Με την εξαιρετικά φιλελεύθερη διοίκηση του αυτοκράτορα της Αυστροουγγαρίας Ιωσήφ του Β’, ήδη από το 1780, δημιουργούνται όλες εκείνες οι συνθήκες ανάπτυξης της ελεύθερης σκέψης και περιορισμού του αυστηρού ελέγχου του καθολικισμού σε κοινωνικές και πνευματικές πλευρές της Αυτοκρατορίας. Με αυτόν τον τρόπο εγκαινιάζεται ένα φιλελεύθερο καθεστώς που ισχύει κατ’ ανάγκη και για τους Έλληνες της Βιέννης, οι οποίοι όμως είχαν ήδη επιτύχει αυτοκρατορικά προνόμια για την παροικία τους από την πρώην αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία, ώστε να ενδυναμωθεί ο παροικιακός ελληνισμός αυτής της πόλης. Πράγματι μετά από τα διατάγματα του Ιωσήφ Β΄ παρατηρείται αθρόα έλευση Ελλήνων λογίων και εμπόρων στη Βιέννη. Αυτό είναι το κλίμα μέσα στο οποίο θα διαμορφωθεί ο πλέον συνωμοτικός κύκλος προσώπων, μέσα στον οποίο εντοπίζεται πολυποίκιλα και ο περιώνυμος Ρήγας Βελεστινλής.

Ομιλήτρια: Ελένη Κουρμαντζή, Επισκέπτρια Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο «Άγ. Κύριλλος & Άγ. Μεθόδιος», Velico Tarnovo, Βουλγαρία