Περιγραφή θέματος
Γενικά
Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει εκπαιδευτικό υλικό σχετικά με τη ζωή του Ρήγα Βελεστινλή, το εκδοτικό έργο και την επαναστατική του δράση. Εδώ θα βρεις πολύτιμες πηγές που θα σε βοηθήσουν να κατανοήσεις την εποχή που έζησε και το όραμά του για ένα ελεύθερο και δημοκρατικό κράτος. Κάνοντας ένα ταξίδι στον 18ο αιώνα, θα μπορέσεις να αποκωδικοποιήσεις τους γρίφους της Χάρτας καιι να εμπνευστείς για το δικό σου multimedia έργο!
Μαρία Παζαρλή, Δρ. Ιστορίας της Χαρτογραφίας, Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας
Ο 18ος αι., η εποχή των μεγάλων αλλαγών στην Επιστήμη, τις ιδέες, τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες στην Ευρώπη. Οι εξελίξεις στην επιστήμη της Χαρτογραφίας και οι χάρτες που κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη την εποχή του Ρήγα.Μαρία Παζαρλή, Δρ. Ιστορίας της Χαρτογραφίας, Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας
Ο Ρήγας Βελεστινλής, ένας λόγιος, διπλωμάτης, άνθρωπος των γραμμάτων και του εμπορίου, έρχεται στη Βιέννη για να τυπώσει βιβλία και χάρτες. Πώς γίνεται να ονειρεύεται κανείς μια επανάσταση, μελετώντας την αρχαιότητα;
Μαρία Παζαρλή, Δρ. Ιστορίας της Χαρτογραφίας, Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς, Γενικά Αρχεία του Κράτους, Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας Ένα πολυμέσο της εποχής: Πώς κατασκευάστηκε η Χάρτα; Από πού πήρε πληροφορίες ο Ρήγας; Σε ποιους απευθυνόταν; Πώς χρησιμοποιεί τα σύμβολα και τα εκφραστικά μέσα του χάρτη για να δημιουργήσει την επιθυμία για ελευθερία και επανάσταση;
Εκπαιδευτικά σενάρια
Τα παρακάτω αρχεία περιέχουν διάφορα εκπαιδευτικά σενάρια που θα σας βοηθήσουν να βρείτε ένα θέμα, να φτιάξετε μια ιστορία ή μια αφήγηση για την ψηφιακή εφαρμογή που ετοιμάζετε, με αφορμή τη Χάρτα του Ρήγα.
Υλικό Αρχείου Χαρτογραφικής Κληρονομιάς (ΑΧαΚ)
Εδώ θα βρείτε εκπαιδευτικό υλικό που μας έχει παραχωρήσει για προβολή και εκπαιδευτική χρήση το Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς-Ιστορικό Αρχείο Θεσσαλονίκης.
Επιπλέον Υλικό
Φτιάξε παρέα με τον Ρήγα τη Χάρτα!
Μελετήστε παρέα τη χάρτα του Ρήγα!
Διαβάζουμε παρέα τη Χάρτα!
Ανακαλύπτουμε μαζί τα μυστικά της Χάρτας!
Υλικό Onassis Channel για τη Χάρτα
Δείτε 4 διαλέξεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του αφιερώματος για τον Ρήγα Βελεστινλή που έγινε στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη το 2018.
Η Πολιτεία του Ρήγα - Η οικουμενική κοσμόπολη και το νεότερο κράτος. Μια συγκριτική αποτίμηση.
Κύκλος Ομιλιών: Ρήγας Βελεστινλής, Η επικαιρότητα του οράματός του 220 χρόνια μετά.
Η «Ελληνική Δημοκρατία» του Ρήγα αποτελεί ένα πλήρες πολιτειακό σύστημα, του οποίου η κατανόηση επιβάλει μια συγκριτική αποτίμηση σε σχέση με τις πολιτειακές κατευθύνσεις της εποχής στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, καθώς και με το παρελθόν του ελληνικού κόσμου. Σε ποιο βαθμό η «πολιτεία» του Ρήγα ακολουθεί τις συνταγματικές αναζητήσεις του νεότερου κόσμου ή διαφοροποιείται από αυτές; Συναντάται άραγε με τις πραγματικότητες του ελληνισμού της περιόδου στην οποία αναφέρεται ή ακόμη με την ιστορική κοσμοπολιτεία με την οποία πορεύθηκε ο ελληνικός κόσμος στον μακραίωνα οικουμενικό του βίο; Ή μήπως αποτελεί μια ουτοπική επινόηση που ανάγεται στις προσωπικές ιδεολογικές του αναζητήσεις;
Ομιλητής: Γεώργιος Κοντογιώργης, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και πρώην πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου
Κύκλος Ομιλιών: Ρήγας Βελεστινλής, Η επικαιρότητα του οράματός του 220 χρόνια μετά
H Χάρτα του Ρήγα, είναι ο πιο γνωστός και σχεδόν ο μόνος σχολιασμένος ελληνικός χάρτης του ελληνικού κόσμου. H εκδοτική τόλμη του εγχειρήματος, η εμφάνιση του έργου έπειτα από αιώνες ελληνικής χαρτογραφικής σιωπής, οι μνημειώδεις διαστάσεις του και ο εικονογραφικός του πλούτος, το γεγονός ότι συνδέεται με την πατριωτική και επαναστατική δράση του Ρήγα, ο μαρτυρικός θάνατος του χαρτογράφου λίγους μήνες μετά την αποπεράτωση της έκδοσης, όλα αυτά καθιστούν το έργο εθνικό κειμήλιο.
Ομιλητής: Γεώργος Τόλιας, Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Κύκλος Ομιλιών: Ρήγας Βελεστινλής, Η επικαιρότητα του οράματός του 220 χρόνια μετά
Τι σημαίνει «κύκλος», ποιος είναι ο Ρήγας και γιατί επιλέχθηκε η Βιέννη ως σημείο δράσης και αναφοράς; Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: Ένας «κύκλος» απαρτίζεται από άτομα τα οποία έχουν κοινά σημεία και χαρακτηριστικά. Το όνομα του Ρήγα βρίσκεται μπροστά σε ένα σύνολο εκδόσεων και δράσεων, και η Βιέννη είναι το πλέον ιδανικό μέρος για την ανάπτυξη μιας συμπαγούς ελληνικής παροικίας, με ταυτόχρονη ανάπτυξη της «πνευματικότητάς» της.
Με την εξαιρετικά φιλελεύθερη διοίκηση του αυτοκράτορα της Αυστροουγγαρίας Ιωσήφ του Β’, ήδη από το 1780, δημιουργούνται όλες εκείνες οι συνθήκες ανάπτυξης της ελεύθερης σκέψης και περιορισμού του αυστηρού ελέγχου του καθολικισμού σε κοινωνικές και πνευματικές πλευρές της Αυτοκρατορίας. Με αυτόν τον τρόπο εγκαινιάζεται ένα φιλελεύθερο καθεστώς που ισχύει κατ’ ανάγκη και για τους Έλληνες της Βιέννης, οι οποίοι όμως είχαν ήδη επιτύχει αυτοκρατορικά προνόμια για την παροικία τους από την πρώην αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία, ώστε να ενδυναμωθεί ο παροικιακός ελληνισμός αυτής της πόλης. Πράγματι μετά από τα διατάγματα του Ιωσήφ Β΄ παρατηρείται αθρόα έλευση Ελλήνων λογίων και εμπόρων στη Βιέννη. Αυτό είναι το κλίμα μέσα στο οποίο θα διαμορφωθεί ο πλέον συνωμοτικός κύκλος προσώπων, μέσα στον οποίο εντοπίζεται πολυποίκιλα και ο περιώνυμος Ρήγας Βελεστινλής.
Ομιλήτρια: Ελένη Κουρμαντζή, Επισκέπτρια Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο «Άγ. Κύριλλος & Άγ. Μεθόδιος», Velico Tarnovo, Βουλγαρία
Κύκλος Ομιλιών: Ρήγας Βελεστινλής, Η επικαιρότητα του οράματός του 220 χρόνια μετά
Παρουσιάζεται η λογική του Διαφωτιστικού προγράμματος του Ρήγα Βελεστινλή, ο οποίος την έθεσε σε εφαρμογή κατά τη δεκαετία του 1790 με την έκδοση στη Βιέννη τεσσάρων βιβλίων, δύο επαναστατικών φυλλαδίων, τριών χαρτογραφικών έργων και του μονοφύλλου της προσωπογραφίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Παρουσιάζονται τα έργα και οι περιπέτειες της παράδοσης των κειμένων τους και εξηγείται γιατί πρέπει όταν αναφερόμαστε στην εργογραφία του Ρήγα να ομιλούμε χάριν ακριβείας, για «άπαντα τα σωζόμενα».
Ομιλητής: Πασχάλης Κιτρομιλήδης, Ομότιμος Καθηγητής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ψηφιακά Αρχεία Χάρτας του Ρήγα
Εδώ μπορείτε να κατεβάσετε τα αρχεία υψηλής ανάλυσης της Χάρτας του Ρήγα. Αυτό το υλικό θα σας χρησιμεύσει για δείτε λεπτομερώς τα σύμβολα, τα τοπογραφικά και τις παραστάσεις που είχε τυπώσει ο Ρήγας πάνω στη Χάρτα του και να πάρετε ιδέες για τα ψηφιακά σας έργα. Αντίστοιχα αρχεία μπορείτε να βρείτε και στο διαδίκτυο στη wikipedia και στην Ψηφιοθήκη του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης.
Παραπομπές σε έργα τρίτων
Ευχαριστούμε πολύ την Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και τον Πρόεδρό της Δρ. Δημήτριο Καραμπερόπουλο για την ευγενική παραχώρηση των δικαιωμάτων προβολής των παρακάτω ψηφιακών τεκμηρίων. Για περισσότερα τεκμήρια και χρήσιμες πληροφορίες, δείτε εδώ.
Ψηφιακά τεκμήρια του εκδοτικού έργου του Ρήγα
Υλικό Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα.
Φωτοαναστατική επανέκδοση από το πρωτότυπο αντίτυπο.
Επαναστατική προκήρυξη, Τα Δίκαια του Ανθρώπου, Το Σύνταγμα, Ο Θούριος, Ύμνος Πατριωτικός.
Νέα στοιχεία – Ευρετήριο – Αυθεντική επανέκδοση. Εκδοση Επιστημονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών – Βελεστίνου – Ρήγα. Αθήνα 2005.