Περιγραφή θέματος
1. Σύλληψη μιας ιδέας για podcast
Η σύλληψη της αρχικής ιδέας και η επιλογή της θεματικής του podcast παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο και γι’ αυτό καλό θα ήταν να δοθεί αρκετός χρόνος ώστε να αναπτυχθεί η ιδέα στο μυαλό σας. Πριν από αυτό, όμως, χρειάζεται να αναλογιστείτε τον πρωταρχικό λόγο για τον οποίο θέλετε να κάνετε ένα podcast, καθώς και να θέσετε ρεαλιστικούς στόχους. Μελετώντας στη συνέχεια τον ανταγωνισμό στις διάφορες πλατφόρμες, μπορείτε να δείτε τι υπάρχει ήδη «εκεί έξω», καθώς και να εντοπίσετε ίσως κάποιο κενό, το οποίο να καλύψετε με τη δική σας ιδέα. Η επιλογή του κοινού σας θα πρέπει να γίνει από νωρίς, έτσι ώστε να ξέρετε αν απευθύνεστε στο ευρύ κοινό ή σε μια συγκεκριμένη μερίδα του πληθυσμού. Ανάλογα με την επιλογή σας, θα προσαρμόσετε και το ύφος του podcast. Αφού βρείτε λοιπόν την κεντρική ιδέα του podcast με τη βοήθεια του brainstorming, το επόμενο βήμα θα είναι η επιλογή του τίτλου, ο οποίος θα πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά: να είναι συνοπτικός, διαθέσιμος (στις πλατφόρμες) και αξιομνημόνευτος.
2. Διαφορετικές μορφές ενός podcast
Ένα podcast μπορεί να έχει διάφορες μορφές, όπως:
-
Συνέντευξη
-
Podcast με συμπαρουσιαστές
-
Ανακεφαλαίωση ειδήσεων
-
Εκπαιδευτικό podcast κ.ά.
Οι παραπάνω μορφές, φυσικά, μπορούν να συνδυαστούν, ανάλογα με την προτίμηση του κάθε δημιουργού. Σχετικά με τη χρονική διάρκεια του podcast, τα περισσότερα κυμαίνονται μεταξύ 20 και 40 λεπτών, το οποίο όμως δεν σημαίνει ότι είναι απαγορευτικό να γίνει podcast μεγαλύτερο από μία ώρα. Και αυτό έχει να κάνει με την επιλογή του δημιουργού. Τέλος, σε ό,τι αφορά τη συχνότητα «ανεβάσματος» ενός νέου επεισοδίου στις πλατφόρμες, θα σας προτείναμε να το κάνετε κάθε 8-14 ημέρες, έτσι ώστε να έχετε συχνή αλληλεπίδραση με το κοινό.
-
3. Επιλογή μικροφώνου
Η επιλογή μικροφώνου μπορεί να γίνει και από τα ήδη υπάρχοντα μέσα που έχετε στο σπίτι σας, ενώ αργότερα –αν υπάρχει η δυνατότητα– μπορείτε να επενδύσετε σε κάποιο επαγγελματικό μικρόφωνο. Τα ακουστικά αλλά και το ηχείο του τηλεφώνου σας μπορούν να σας βοηθήσουν σημαντικά στα πρώτα βήματά σας για την ηχογράφηση του podcast. Βέβαια, θα πρέπει, μέσω δοκιμών, να ελέγξετε την ποιότητα του ήχου, την οποία ενδέχεται να χρειαστεί να επεξεργαστείτε λίγο περισσότερο στο πρόγραμμα επεξεργασίας ήχου. Στην περίπτωση που υπάρχει η δυνατότητα αγοράς μικροφώνου, όμως, σας προτείνουμε την επιλογή ενός δυναμικού USB μικροφώνου. Ένα δυναμικό μικρόφωνο είναι κατάλληλο για να «πιάνει» χαμηλές συχνότητες και έχει μικρή ευαισθησία, ενώ το καλώδιο USB είναι πιο εύκολο να συνδεθεί στον υπολογιστή σας. Επίσης, τα δυναμικά USB μικρόφωνα είναι κατά κανόνα πιο οικονομικά σε σχέση με τα XLR.
4. Προγράμματα για βιντεοκλήσεις και επεξεργασία ήχου
Στην περίπτωση που χρειαστεί να ηχογραφήσουμε ένα επεισόδιο podcast μέσω βιντεοκλήσης, γιατί το άλλο ή τα άλλα άτομα βρίσκονται μακριά, υπάρχουν διάφορες επιλογές προγραμμάτων που προσφέρουν καλή ποιότητα ήχου. Συγκεκριμένα, αναφέρουμε το Zoom, το Google Meet, το Skype, αλλά και κάποια λογισμικά επί πληρωμή τα οποία διαθέτουν πολύ καλές δυνατότητες, όπως το Riverside.fm και το SquadCast. Για την επεξεργασία του ήχου, προτείνονται τα προγράμματα GarageBand και Audacity. Εμείς επιλέξαμε το τελευταίο για την παρουσίασή του και τη δημιουργία οδηγού με βήματα για τις επιλογές που παρέχει.
5. Προετοιμασία πριν από την ηχογράφηση
Είναι χρήσιμο να καταρτίσετε μια λίστα με τα πιο σημαντικά πράγματα για τα οποία θα μιλήσετε στο podcast και πάνω σε αυτά να δομήσετε όλη την αφήγηση/συζήτηση, έτσι ώστε να φαίνεται πιο «ελεύθερο» το επεισόδιο και όχι στημένο και ρομποτικό. Αν υπάρχουν συμπαρουσιαστές, προετοιμάστε τη σειρά με την οποία θα μιλήσετε, έτσι ώστε να μην υπάρχει σύγχυση κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης, το οποίο μπορεί να μεταφραστεί σε παράσιτα στον ήχο. Ο χώρος της ηχογράφησης θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν καλύτερα ηχομονωμένος. Άρα, επιλέξτε γεμάτους χώρους, με έπιπλα, χαλιά και κουρτίνες και όχι άδεια, τα οποία μπορεί να δημιουργήσουν ηχώ. Το μικρόφωνο θα πρέπει ιδανικά να βρίσκεται σε απόσταση μιας παλάμης από το στόμα σας, ενώ σημαντικό είναι να ελέγχετε κάθε φορά με δοκιμή τον ήχο που ακούγεται. Προσπαθήστε να έχετε σταθερό ρυθμό, όχι μεγάλες αυξομειώσεις στην ένταση της ομιλίας σας και –όσο γίνεται– στρωτή ροή.
6. Επεξεργασία ήχου
Μόλις φτάσετε στο στάδιο επεξεργασίας του ηχητικού σας αρχείου, θα διαπιστώσετε ότι πρέπει να ακούσετε τον εαυτό σας αρκετές φορές για να πετύχετε το επιθυμητό τελικό αποτέλεσμα. Συγκεκριμένα, την πρώτη φορά που θα ακούσετε το ηχητικό σας αρχείο, προτείνουμε να διαγράψετε τυχόν σαρδάμ, λάθη και περιττές πληροφορίες. Τις επόμενες φορές, μπορείτε να επεξεργαστείτε περαιτέρω το ηχητικό σας αρχείο, προσθέτοντας μουσική ελεύθερη πνευματικών δικαιωμάτων ή αντίστοιχα ηχητικά εφέ, καθώς και διάφορα εφέ. Το intro και το outro είναι τα μέρη ήχου ή/και ομιλίας που μπαίνουν στην αρχή και στο τέλος του επεισοδίου, αντίστοιχα, και είναι στην ευχέρεια του καθενός αν θέλει να έχει κάποιο από αυτά. Στο τέλος της επεξεργασίας, θα πρέπει να κάνετε εξαγωγή του ηχητικού σας αρχείου σε μορφή .mp3 ή .wav ή όποια άλλη υποστηρίζει η πλατφόρμα/hosting site.
7. Δημιουργία των γραφιστικών ενός podcast
Η εικόνα του podcast σας, δηλαδή το λογότυπό σας, θα είναι το πρώτο πράγμα που θα δει ο ακροατής, μαζί με το όνομά σας, οπότε θα χρειαστεί να κάνετε διάφορες δοκιμές για να αποτυπώσετε κατάλληλα τον χαρακτήρα σας στο εικαστικό που θα δημιουργήσετε. Το Canva είναι ένα πολύ χρήσιμο δωρεάν εργαλείο, με το οποίο μπορείτε να φτιάξετε εικαστικά και να πειραματιστείτε με διάφορα templates. Τέλος, καλό θα ήταν να δημιουργήσετε τη δική σας ταυτότητα μέσα από τα χρώματα και τη γραμματοσειρά που θα επιλέξετε, έτσι ώστε να καταλήξετε σε ένα αξιομνημόνευτο λογότυπο.
8. Ιστοσελίδες «οικοδεσπότες» (Hosting sites)
Τα hosting sites είναι οι ιστοσελίδες στις οποίες θα ανεβάσετε το podcast σας και αυτά έχουν τη δυνατότητα να διανείμουν στη συνέχεια το podcast σας στις υπόλοιπες διαθέσιμες πλατφόρμες ακρόασης, τις οποίες θα επιλέξετε εσείς. Για hosting site προτείνουμε το Anchor by Spotify1, το οποίο είναι εύκολο στη χρήση και μια πολύ καλή πρώτη επιλογή. Δυστυχώς, το πρώτο επεισόδιο του podcast μπορεί να ανέβει σε διαφορετικό χρόνο σε κάθε πλατφόρμα, κάτι το οποίο θα πρέπει να θεωρήσετε αναμενόμενο. Από το δεύτερο και μετά θα «ανεβαίνουν» αυτόματα στον ίδιο χρόνο. Να τονίσουμε εδώ ότι δεν υπάρχει ειδοποίηση όταν το επεισόδιο ανεβαίνει σε πλατφόρμες όπως το Spotify, άρα θα χρειαστεί να ελέγχετε ανά τακτά χρονικά διαστήματα για να δείτε αν έχει εμφανιστεί.
1Το Anchor by Spotify έχει συγχωνευτεί με το Spotify for Podcasters σε Spotify for Podcasters.
9. Έλεγχος στατιστικών και προώθηση ενός podcast
Το Anchor by Spotify2 προσφέρει ένα μεγάλο εύρος στατιστικών, όπως streams (ακροάσεις), listeners (μοναδικοί ακροατές), followers (ακολούθους), ενώ μπορείτε να επιλέξετε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για να δείτε την πορεία του podcast σας σε αυτό. Προτιμότερο είναι να ρίχνετε μια ματιά στα στατιστικά κάθε εβδομάδα, αλλά μην επικεντρωθείτε σε αυτά για την πορεία του podcast. Η προώθηση του podcast μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως με τη δημιουργία λογαριασμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. Instagram, Facebook, TikTok κ.λπ.) ή ιστοσελίδας, όπου μπορείτε να ανεβάζετε και διάφορα άρθρα.
2 Ο έλεγχος των στατιστικών μπορεί να γίνει συνολικά μέσω του Spotify for Podcasters, λόγω της συγχώνευσής του με το Anchor by Spotify.