Περιγραφή θέματος
Γενικά
Τα Ψηφιακά Μαθήματα Αρχείου Καβάφη, με γενικό τίτλο «Ξεκλειδώνοντας το Αρχείο Καβάφη: Πρόσωπα-Εικόνες-Ιστορίες», απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς και σπουδαστές όλων των βαθμίδων, αλλά και στο ευρύτερο κοινό. Σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας είναι η συστηματική εξοικείωση κάθε ενδιαφερόμενου με τα τεκμήρια της Ψηφιακής Συλλογής του Αρχείου Καβάφη, η παρουσίαση ορισμένων θεματικών διαδρομών που μπορεί να ακολουθήσει ο επισκέπτης για να περιηγηθεί στο αρχείο και η διευκόλυνση της εκπαιδευτικής κοινότητας, σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση τεκμηρίων του αρχείου Καβάφη προς διεύρυνση της μεθοδολογίας και της θεματικής της λογοτεχνικής εκπαίδευσης.
Ξεκινώντας με την παρουσίαση προβληματισμών και πρακτικών για την εκπαιδευτική αξιοποίηση των λογοτεχνικών αρχείων (Μάθ. 1), η εστίαση των Ψηφιακών Μαθημάτων εκτείνεται κατόπιν σε τεκμήρια που αφορούν τον βίο, τις εικαστικές αναπαραστάσεις και τη βιβλιοθήκη του ποιητή (Μαθ. 2, 3, 4 και 5), τα χειρόγραφα και τις εκδοτικές του πρακτικές (Μαθ. 6 και 7), καθώς και τις λογοτεχνικές του σχέσεις και δικτυώσεις στην Αίγυπτο, στην Ελλάδα και στο διεθνές περιβάλλον (Μαθ. 8, 9 και 10). Τα μαθήματα είναι αυτοτελώς δομημένα, επομένως ο επισκέπτης δεν είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει την αριθμητική τους ακολουθία: μπορεί να παρακολουθήσει μόνο τα μαθήματα που τον ενδιαφέρουν ή να χαράξει τη διαδρομή που ο ίδιος επιθυμεί.
Εκτός από παρουσιάσεις και συζητήσεις αρχειακών τεκμηρίων, τα Ψηφιακά Μαθήματα του Αρχείου Καβάφη περιλαμβάνουν επίσης σχολιασμένα αποσπάσματα από συναφείς φιλολογικές και κριτικές μελέτες, συνδέσμους προς διαδικτυακά διαθέσιμο υλικό και βιβλιογραφικές προτάσεις. Όλα τα μαθήματα υιοθετούν τη μεθοδολογία της εξ αποστάσεως μάθησης και πρόκειται σύντομα να πλαισιωθούν με ευρύ φάσμα προτάσεων εκπαιδευτικής αξιοποίησης (Δραστηριοτήτων και Σχεδίων Διδασκαλίας), ειδικά διαμορφωμένων για κάθε τάξη/ηλικιακή ομάδα του Γυμνασίου και του Λυκείου.
Τα Ψηφιακά Μαθήματα Αρχείου Καβάφη αποτελούν μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία: σε διεθνή κλίμακα, είναι η πρώτη απόπειρα εκτεταμένης, αναλυτικής και χρηστικής παρουσίασης ενός ατομικού λογοτεχνικού αρχείου με στόχο την εξοικείωση της εκπαιδευτικής κοινότητας και κάθε ενδιαφερόμενου με τις δυνατότητες που προσφέρει η ανοιχτή ψηφιακή διάθεση. Εκ μέρους της ομάδας των συντελεστών του έργου, ευχαριστούμε το Ίδρυμα Ωνάση για την ευκαιρία που μας έδωσε να αναμετρηθούμε με αυτήν τη μεγάλη και συναρπαστική πρόκληση και ευχόμαστε η παρούσα σημαντική πρωτοβουλία να αξιοποιηθεί δημιουργικά και σε βάθος χρόνου από την εκπαιδευτική κοινότητα και το ευρύτερο κοινό.
Τάκης Καγιαλής,
Επιστημονικά Υπεύθυνος
Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Η εκπαιδευτική πλαισίωση του ψηφιακού αρχείου Καβάφη αναπτύχθηκε σε πρώτο στάδιο στο πλαίσιο του έργου «Επιμόρφωση εκπαιδευτικών στην αξιοποίηση λογοτεχνικών αρχείων και ερευνητικών βιβλιοθηκών στο πλαίσιο των Γραμματισμών», το οποίο πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής υπό την εποπτεία του Καθ. Τάκη Καγιαλή και με συμβουλευτική συμμετοχή της κυρίας Πολυξένης Μπίστα, Διδάκτορος Νεοελληνικής Φιλολογίας και Συμβούλου Α’ στο ΙΕΠ και του κυρίου Αναστάσιου Εμβαλωτή, Καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και μέλος του ΔΣ του ΙΕΠ. Η παρούσα ριζικά αναθεωρημένη και εμπλουτισμένη εκδοχή αξιοποιεί στοιχεία της ψηφιακής εκπαίδευσης προκειμένου να διευκολύνει τη δημιουργική χρήση του αρχείου Καβάφη τόσο από μεμονωμένους επισκέπτες όσο και στο πλαίσιο ποικίλων εκπαιδευτικών ζητήσεων και εγχειρημάτων.