ΜΑΘΗΜΑ 3 - ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΗ ΓΡΑΦΗ, ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚOΙ ΛΟΓΟΙ ΣΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΑΒΑΦΗ
Δραστηριότητα 3
«Ωστόσο, τον 20ό αιώνα έγινε αντιληπτό ότι στόχοι όπως η αντικειμενικότητα και η αυθεντικότητα είναι αδύνατο να επιτευχθούν πλήρως, τουλάχιστον όσον αφορά τον τομέα της ανθρώπινης δημιουργίας. Ειδικά στην περίπτωση της βιογραφίας, είναι φανερό ότι ακόμη
και η επιλογή του βιογραφούμενου από τον βιογράφο συνιστά μια αξιολογική παρέμβαση του δεύτερου· το ίδιο ισχύει και για ζητήματα σχετικά με τις αναγκαστικές επιλογές που πρέπει να γίνουν από την πληθώρα του βιογραφικού υλικού ή με τη στάση που θα
κρατήσει ο βιογράφος απέναντι στον βιογραφούμενό του κτλ. Γενικά, ακόμη και όταν δεν το επιδιώκει, ο βιογράφος –και μέσα από αυτόν ολόκληρη η εποχή του– είναι εκ των πραγμάτων “παρών” στον βιογραφούμενο και κάθε βιογραφικό έργο αποκαλύπτει πολλά όχι
μόνο για τον βιογραφούμενο αλλά και για τον βιογράφο.»
Έχοντας διαβάσει το παραπάνω χωρίο, επιχειρήστε να σχολιάσετε τη Ρίκα Σεγκοπούλου ως βιογράφο, απαντώντας στα εξής ερωτήματα:
Πώς θεωρείτε ότι επηρεάζει η σχέση της με τον Καβάφη τη στάση της απέναντι στον βιογραφούμενο;
Σε ποιον βαθμό επιχειρεί να προστατεύσει και να υποστηρίξει τον ποιητή; Ποια χαρακτηριστικά του υπερτονίζονται και ποια αποσιωπώνται;
Για να κατανοήσει κανείς τη Ρίκα Σεγκοπούλου ως βιογράφο του Καβάφη, θα πρέπει πρώτα να λάβει υπόψη τη μεταξύ τους σχέση. Η Ρίκα Σεγκοπούλου υπήρξε στενή φίλη του Καβάφη όσο ζούσε, ενώ μετά τον θάνατο του ποιητή συνέβαλε συστηματικά στη διάδοση του καβαφικού
έργου. Η στενή της σχέση με τον Καβάφη επηρεάζει αναπόφευκτα και τον ρόλο της ίδιας ως βιογράφου. Σε κάθε βιογραφία, ο βιογράφος αναγκάζεται να επιλέξει και να αποκλείσει στοιχεία, προκειμένου να συνθέσει ένα συνεκτικό αφήγημα του βίου. Η αρμονική
σχέση της Σεγκοπούλου με τον Καβάφη ενδεχομένως την ώθησε στην απάλειψη των αρνητικών του στοιχείων και στην υπερπροβολή των θετικών του χαρακτηριστικών. Στα γραπτά της, απουσιάζουν οι αναφορές στον καυστικό Καβάφη, που μας παρουσιάζει η Ευτυχία Ζελίτα,
ή οι αναφορές στις ιδιοτροπίες του που συναντάμε σε άλλες μαρτυρίες για τον χαρακτήρα του ποιητή. Συνάμα, η προσπάθειά της να υπερασπίσει το καβαφικό έργο έναντι των επικριτών του επιβεβαιώνει την προσπάθεια της ίδιας να φροντίσει για την υστεροφημία
του ποιητή, απέναντι στους κάθε λογής αντιπάλους του. Όπως είδαμε, η Σεγκοπούλου συνθέτει αρκετά κείμενα για την επεξήγηση της καβαφικής ποίησης, αλλά και για την υπεράσπισή της από τις διάφορες επικρίσεις και κριτικές στρεβλώσεις. Τα κείμενα αυτά
θα πρέπει οπωσδήποτε να συνεξεταστούν με τις απόπειρες βιογράφησης του Καβάφη, εφόσον μας δείχνουν από ποια οπτική γωνία βλέπει τον ποιητή η γράφουσα. Φυσικά, οι επιλογές της Ρίκας Σεγκοπούλου δεν φανερώνουν απαραίτητα μονομέρεια, αλλά υπενθυμίζουν
ότι η βιογραφία δεν μπορεί ποτέ να παρουσιάσει το σύνολο του βίου και αποκαλύπτουν την αδυναμία του βιογράφου να είναι απόλυτα αντικειμενικός και αποστασιοποιημένος απέναντι στον βιογραφούμενο, ιδίως μάλιστα όταν τον έχει γνωρίσει προσωπικά.
Τελευταία τροποποίηση: Friday, 11 November 2022, 2:24 PM