Σε παρόμοια λογική, και ο Κ. Π. Καβάφης φρόντιζε επιμελώς για το αρχείο του, ιδιαίτερα όσον αφορά τα τεκμήρια που σχετίζονται με το έργο του· ωστόσο, σε αντιδιαστολή με τον Σεφέρη, δεν κληροδότησε οργανωμένο το αρχείο του σε κάποιον φορέα. Η τελική μορφή του αρχείου, το οποίο περιήλθε στην κυριότητα του Ιδρύματος Ωνάση το 2012, είναι αποτέλεσμα και της επεξεργασίας του από τους κληρονόμους του Καβάφη, Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου, αλλά και του φιλόλογου Γ. Π. Σαββίδη, ο οποίος τη δεκαετία του 1960 φρόντισε για την αποκατάσταση του αρχείου.¹ Παρότι ο ποιητής δεν παραχώρησε το αρχείο του σε κάποιον φορέα, ωστόσο είναι διακριτή η βούλησή του ως προς τη συγκρότηση και τις τύχες του μεγαλύτερου μέρους των περιεχομένων του αρχείου. Για παράδειγμα, σε ορισμένα σχεδιάσματα ποιημάτων του, ο Καβάφης έχει σημειώσει με σαφήνεια φράσεις, όπως «Όχι για δημοσίευσι. Αλλά μπορεί να μένει εδώ» ή «Not for publication but may remain here».²

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η διατήρηση της ιστορικότητας ενός λογοτεχνικού αρχείου είναι ένα από τα πιο κρίσιμα διακυβεύματα για τον φορέα ή τον κληρονόμο που συντηρεί και φιλοξενεί ένα αρχείο. Η πορεία του αρχείου μέσα στον χρόνο αφήνει διακριτά τα αποτυπώματα των ανθρώπων οι οποίοι ενεπλάκησαν, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, με αυτό. Γι’ αυτό, άλλωστε, ένα σημαντικό τμήμα της ιστορίας ενός λογοτεχνικού αρχείου, το οποίο επίσης χρειάζεται να διατηρείται, είναι η διαδικασία πρόσκτησής του.

Η πορεία αυτή μέσα στον χρόνο μάς φέρνει μπροστά και στις τύχες των λογοτεχνικών αρχείων στον ψηφιακό κόσμο. Όπως στην περίπτωση των ιστορικών αρχείων, έτσι και τα λογοτεχνικά αρχεία έχουν μπει στην ψηφιακή εποχή, αξιοποιώντας τα εργαλεία της πολλαπλής θέασης και αναζήτησης και, κυρίως, τηρώντας την αρχή της ορατότητας και της ανοιχτής προσβασιμότητας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το motto της Ψηφιακής Συλλογής του Αρχείου Καβάφη του Ιδρύματος Ωνάση, είναι «ένα αρχείο ανοιχτό σε όλους».

Το ψηφιακό αρχείο Κ. Π. Καβάφη είναι το μοναδικό πλήρως ψηφιοποιημένο λογοτεχνικό αρχείο που διαθέτουμε στην Ελλάδα. Κάθε τεκμήριο έχει αναπαραχθεί ψηφιακά και έχει αποκτήσει μοναδικό ταξινομικό κωδικό, ενώ είναι ανοιχτό και προσβάσιμο σε όλους τους χρήστες, μέσω του διαδικτύου. Οι βασικές κατηγορίες των τεκμηρίων του αρχείου Καβάφη είναι οι εξής: χειρόγραφα ποιήματα, έντυπα ποιήματα, έντυπες συλλογές ποιημάτων, χειρόγραφα σημειώματα, φωτογραφίες, αλληλογραφία, υπηρεσιακά ή καθημερινά έγγραφα. Επιπλέον, κάθε ψηφιοποιημένο τεκμήριο παρουσιάζεται συνοδευόμενο από την αρχειονομική και φιλολογική τεκμηρίωσή του. Τα ψηφιακά αυτά περικείμενα (φυσική περιγραφή τεκμηρίου, παρουσίαση περιεχομένου, συμπληρωματικά σχόλια, λέξεις-κλειδιά που συνδέονται με το κάθε τεκμήριο) συνιστούν τα πληροφοριακά μεταδεδομένα του τεκμηρίου, τα οποία επιτελούν έναν διπλό ρόλο. Καταρχάς, περιγράφουν σε αδρές γραμμές το τεκμήριο το οποίο ο χρήστης έχει μπροστά στην οθόνη του, διευκολύνοντάς τον έτσι να κατανοήσει το περιεχόμενό του (πολλά χειρόγραφα σημειώματα είναι δυσανάγνωστα). Σε δεύτερο επίπεδο, τα μεταδεδομένα αυτά είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους αλλά και με τα τεκμήρια, καθιστώντας το υλικό πλήρως αναζητήσιμο. Το σύνολο των λεγόμενων «σημείων πρόσβασης» –κάτι σαν λέξεις-κλειδιά– συνθέτουν το ψηφιακό και ενεργό «ευρετήριο όρων», μέσα από τους οποίους ο χρήστης μπορεί να οδηγηθεί σε συγκεκριμένα τεκμήρια. Όπως περιγράφεται και στο επεξηγηματικό κείμενο για το ευρετήριο όρων στην Ψηφιακή Συλλογή: «Για τη διευκόλυνση της έρευνας στο περιβάλλον του αποθετηρίου, δημιουργήθηκαν σημεία πρόσβασης, έτσι ώστε, με την επιλογή συγκεκριμένων όρων, να είναι δυνατός ο εντοπισμός όσων τεκμηρίων περιέχουν τους όρους αυτούς. Πρόκειται για ένα σύνολο όρων (λέξεις-κλειδιά), οι οποίοι έχουν ομαδοποιηθεί στις ακόλουθες κατηγορίες: φυσικά πρόσωπα (ονόματα προσώπων), νομικά πρόσωπα (επιστημονικά σωματεία, εταιρείες, δημόσιες υπηρεσίες κ.λπ.), οικογένειες, τόποι και θέματα. Ειδικότερα, τα θέματα, τα οποία προκύπτουν από την αρχειονομική επεξεργασία του αρχείου, διακρίνονται εσωτερικά σε επιμέρους κατηγορίες σύμφωνα με τον τύπο των τεκμηρίων (επιστολές, πρακτικά, πιστοποιητικά κ.λπ.), ενώ όσα συνδέονται με τη φιλολογική τεκμηρίωση διακρίνονται σε: Έργα του Κ. Π. Καβάφη, Λογοτεχνικούς και άλλους χαρακτήρες (Ιστορικά, Λογοτεχνικά, Φανταστικά και Μυθολογικά πρόσωπα), Έργα άλλων, Περιοδικά, Εφημερίδες, Μετάφραση – Έργα του Κ. Π. Καβάφη.»³