Ο ρόλος των υποστηρικτών του Καβάφη στην Αίγυπτο
Ο ποιητής ασφαλώς δεν είναι αμέτοχος παρατηρητής της σταδιακής του αναγνώρισης. Μεθοδεύει και ο ίδιος την κυκλοφορία του έργου του και φροντίζει για την προβολή του, είτε έμμεσα είτε άμεσα. Το ζεύγος Αλέκου και Ρίκας Σεγκοπούλου και το περιοδικό Αλεξανδρινή Τέχνη έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία. Ο Αλέκος Σεγκόπουλος αποτελεί έναν από τους πρώτους δημόσιους ομιλητές, που συστήνουν το έργο του Καβάφη στο ευρύ κοινό. Όπως, μάλιστα, σημειώνει ο Γ. Π. Σαββίδης, ο Καβάφης ενδεχομένως υπαγόρευε στον Σεγκόπουλο σύντομα σχόλια, τα οποία εκείνος ανέπτυσσε περισσότερο, ώστε να φτάσει σε ένα εκτεταμένο κείμενο.1 Την ίδια στιγμή, ο Καβάφης φαίνεται πως χρησιμοποιούσε το περιοδικό Αλεξανδρινή Τέχνη –του οποίου αρχισυντάκτρια ήταν η Ρίκα Σεγκοπούλου– ως όργανο προώθησης της ποίησής του.
Το τεκμήριο GR-OF CA SING-S01-F01-0003 (1618), https://cavafy.onassis.org/el/object/u-407/, περιέχει τη διάλεξη που δόθηκε από τον Σεγκόπουλο στις 10 Ιουνίου 1920, στην αίθουσα του Συλλόγου Ελλήνων Αποφοίτων Γυμνασίου (Αβερωφείου Γυμνασίου και Σαλβαγείου Εμπορικής Σχολής), με θέμα το έργο επτά Νεοελλήνων ποιητών.
Το επόμενο τεκμήριο αποτελεί εύγλωττο παράδειγμα της διαρκούς παρέμβασης του Καβάφη στην κυκλοφορία και προβολή του έργου του. Στο κείμενο σχολιάζεται γαλλική μετάφραση ποιήματος του Κ. Π. Καβάφη. Δημοσιεύτηκε ανώνυμα, με διορθώσεις και προσθήκες του ποιητή, στο περιοδικό Αλεξανδρινή Τέχνη (τ. 11, 1930) και πρόκειται για το τεκμήριο GR-OF CA SING-S02-F06-SF001-0024 (905), https://cavafy.onassis.org/el/object/u-u-98/.
Εκτός από το ζεύγος Σεγκόπουλου, σημαντικός υποστηρικτής του καβαφικού έργου στην Αλεξάνδρεια ήταν και ο Νίκος Ζελίτας, ιδρυτής του περιοδικού Γράμματα. Το τεκμήριο που ακολουθεί είναι αποκαλυπτικό για τη φιλία και τη στήριξή του προς τον ποιητή. Ο Ζελίτας αναφέρεται σε δημοσίευμα που υπερασπίζεται τον Καβάφη και το έργο του, ζητάει το χειρόγραφο της κριτικής του για τη Γραμματική της Νέας Ελληνικής του Pernot και αναφέρεται σε διάλεξη για το έργο του Καβάφη, που προγραμματίζεται να γίνει στο Κάιρο. Η επιστολή του τεκμηρίου GR-OF CA CA-SF02-S01-SS01-F18-SF003-0041 (1657), https://cavafy.onassis.org/el/object/b43w-63hm-eht9/, χρονολογείται στον Σεπτέμβριο του 1918.
1 Γ. Π. Σαββίδης, «Αλέκου Δ. Σεγκόπουλου: Ανέκδοτα σχόλια σε ποιήματα του Καβάφη», στο: Γ. Π. Σαββίδης, Μικρά Καβαφικά, τ. Β΄, Ερμής, Αθήνα 2010 (α΄ έκδοση 1987), σ. 249-250.